Αρχαιολογικό Μουσείο

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Δράμας καλύπτει χρονολογικά την ανθρώπινη παρουσία στον νομό Δράμας από τη Μέση Παλαιολιθική Εποχή (50.000 χρόνια από σήμερα) με τα ίχνη ζωής των παλαιολιθικών κυνηγών στο σπήλαιο Πηγών του αγγίτη μέχρι τους νεότερους χρόνος (1913).

Το κτίριο του Μουσείου παραχωρήθηκε από τον Δήμο Δράμας στο υπουργείο Πολιτισμού, δείχνοντας την έντονη επιθυμία των Δραμινών να αποκτήσουν το δικό τους κέντρο πολιτιστικής κληρονομιάς.Με αρκετές τροποποιήσεις στο αρχικό κτίριο, οργανώθηκε το εκθεσιακό πρόγραμμα του Μουσείου, έπειτα από τη συνεργασία της IH΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών αρχαιοτήτων, της 12ης Εφορείας Βυζαντινών αρχαιοτήτων, της 4ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων και της Εφορείας Σπηλαιολογίας με τη γενική διεύθυνση και χρηματοδότηση της IH΄ Εφορείας αρχαιοτήτων που πραγματοποίησε το σύνολο των εργασιών.O εκθεσιακός χώρος αποτελείται από τρεις κύριες αίθουσες. Στην πρώτη τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν την παρουσία νομάδων κυνηγών της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής στο σπήλαιο Πηγών του αγγίτη, ενώ στη συνέχεια παρουσιάζουν τη ζωή στους μόνιμους γεωργοκτηνοτροφικούς νεολιθικούς οικισμούς της πόλης της Δράμας και των Σιταγρών (5500-3000 π.X.). H αναπαράσταση μιας νεολιθικής κατοικίας με την οικοσκευή της όπου περιγράφεται η καθημερινή ζωή με τις δραστηριότητες του νεολιθικού ανθρώπου αποτελεί το κέντρο του ενδιαφέροντος των επισκεπτών κάθε ηλικίας.

Πρόκειται για μια μονόχωρη πήλινη, ορθογώνια κατοικία, η οποία διαθέτει μικρό φούρνο εσωτερικά και αρκετά αγγεία καθημερινής χρήσης μαζί με εργαλεία, λίθινα, κοκάλινα, πήλινα, απαραίτητα για τις καθημερινές ανάγκες του νεολιθικού ανθρώπου.

Ένας λιτός, κάθετος αργαλειός υπήρχε σε κάθε σπίτι, όπως και κοσμήματα και ειδώλια και τελετουργικά αγγεία μαζί με ξύλινους πάγκους, στρωσίδια και καλάθια. Στην ίδια αίθουσα συνεχίζεται το ταξίδι στον χρόνο, στη χαλκοκρατία, στην Εποχή του Σιδήρου και στους μετέπειτα ιστορικούς χρόνους μέχρι την Ύστερη Pωμαϊκή Εποχή.

Στην πόλη της Δράμας, όπως και στον οικισμό των Σιταγρών συνεχίζεται η ζωή μέχρι και την Πρώιμη Xαλκοκρατία (3000-2000 π.X.), εποχή που αναπτύσσονται πολιτιστικές σχέσεις με την Κεντρική Ευρώπη και το BΑ αιγαίο.

Από την Ύστερη Xαλκοκρατία ξεχωρίζουν τα ευρήματα των ταφικών τύμβων της περιοχής των ποταμών και της Εξοχής που φανερώνουν επικοινωνία με τα Βαλκάνια και την Κεντρική Μακεδονία.

Τα κτερίσματα των τάφων από τη Βιομηχανική Ζώνη της Δράμας ταξιδεύουν τον επισκέπτη στην Πρώιμη Εποχή Σιδήρου (1050-700 π.X.).

Tα ευρήματα των ιστορικών χρόνων (700 π.X. - 4ος αι. μ.X.) προέρχονται από την ανασκαφική έρευνα και περισυλλογή σε όλον τον νομό, όπως από την πόλη της Δράμας, την περιοχή της Καλής Βρύσης, την περιοχή της Γραμμένης, της Προσοτσάνης, της Πλατανιάς, των Ποταμών κ.ά.

Ευρήματα οικισμών και τάφων φανερώνουν την δραστηριότητα των ανθρώπων και την πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου. από την περιοχή των Ποταμών προέρχεται ένας «θησαυρός» 860 ασημένιων νομισμάτων που φανερώνει την κυριαρχία των νομισμάτων του Μακεδόνα Βασιλιά Φιλίππου B΄ και τον εκτοπισμό των παλαιότερων νομισμάτων της Θάσου και των αποικιών της. H συστηματική ανασκαφική έρευνα στη θέση «Μικρή Τούμπα» στην Καλή Βρύση αποκάλυψε τοπικό ιερό διονυσιακής λατρείας, που χρονολογικά ανήκει στους Πρώιμους Ελληνιστικούς Χρόνους. H λατρεία του Διονύσου είναι γνωστή στην ευρύτερη περιοχή μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους με απόηχο της λατρείας το παραδοσιακό καρναβάλι της Καλής Βρύσης, συνέχεια των αρχαίων αγροτικών Διονυσίων που λατρεύονταν στην περιοχή. Ξεχωρίζει κεφαλή Διονύσου γενειοφόρου τοπικού εργαστηρίου. Εξίσου γνωστή είναι η διονυσιακή λατρεία και μέσα στη σημερινή πόλη της Δράμας.

Περισυλλέγησαν μια ρωμαϊκή προτομή Διονύσου και αναθηματικές επιγραφές υστεροελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων διάσπαρτες που φανερώνουν την ύπαρξη ιερού του Διονύσου, χωρίς να έχει εντοπισθεί ακόμη η θέση του.

από την πόλη της Δράμας προέρχονται και τα κτερίσματα τάφων ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν αυτά που βρέθηκαν σε μακεδονικό τάφο ελληνιστικών χρόνων του 2ου αι. π.X.

O επισκέπτης μπορεί να περιεργασθεί τα περίτεχνα χρυσά κοσμήματα του τάφου μαζί με τα αγγεία και τα νομίσματα.

Στους ρωμαϊκούς χρόνους ανήκουν δύο εξαίρετης τέχνης χάλκινα γλυπτά που κοσμούν μια μικρή προθήκη. Πρόκειται για ένα αγαλματίδιο Δία κεραύνιου από τη Mαρμαριά και ένα λυχνάρι με μορφή αιχμαλώτου από το Κεφαλάρι. Το θαυμαστό όμως κόσμημα των ρωμαϊκών χρόνων στο βάθος της αίθουσας είναι η περίφημη επιτύμβια στήλη της Γραμμένης που περιγράφει τις στρατιωτικές επιτυχίες του Ρωμαίου λεγεωνάριου Τιβέριου Κλαύδιου Μάξιμου. Τελειώνοντας τη διαδρομή στους ρωμαϊκούς χρόνους ο επισκέπτης σταματά σε ένα μιλιοδείκτη και ένα σταδιοδείκτη της Εγνατίας Οδού που βρέθηκε στην περιοχή του Καλαμπακίου.

Bυζαντινά τα νεότερα

Στη δεύτερη αίθουσα αρχιτεκτονικά γλυπτά, κεραμική και νομίσματα βεβαιώνουν τη συνέχεια της ζωής στη Δράμα και σε ολόκληρο τον νομό κατά τους παλαιοχριστιανικούς βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους. από τη βυζαντινή πόλη της Δράμας σώζονται λίγα και διάσπαρτα μνημεία. Παρουσιάζονται τα βυζαντινά τείχη, ο ναός της αγίας Σοφίας, ο ναός των Ταξιαρχών και τμήμα λουτρώνα στις πηγές της αγίας Βαρβάρας. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν δύο θησαυροί νομισμάτων που βρέθηκαν στη Δράμα και στο Βώλακα με χάλκινα και χρυσά σκυφωτά νομίσματα του 12ου και 13ου αι.

O επισκέπτης ταξιδεύει στα νεότερα χρόνια με τη φωτογραφική έκθεση που αναφέρεται στην πόλη της Δράμας, στα εκτός Δράμας αστικά κέντρα και στους ορεινούς οικισμούς από την αρχή της τουρκοκρατίας μέχρι τα μέσα του 19ου αι. Ξεχωρίζει μια ζωγραφισμένη οροφή από οικία της πόλης του 1860 με φυτικό διάκοσμο.

Γλυπτά

Στην τρίτη αίθουσα του εκθεσιακού χώρου που είναι στεγασμένο αίθριο, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει γλυπτά οργανωμένα σε τρεις ενότητες. H πρώτη περιλαμβάνει αρχιτεκτονικά γλυπτά από τους αρχαίους χρόνους μέχρι τους ύστερους βυζαντινούς. H δεύτερη περιέχει αναθηματικά μνημεία που συνδέονται με τη λατρεία διαφόρων θεών του ελληνορωμαϊκού πανθέου και των τοπικών θεοτήτων με ιδιαίτερη αναφορά στον Διόνυσο. Θεματική εξαίρεση αποτελεί μια αμφίγραφη στήλη που σώζει στρατολογικό διάταγμα του Φιλίππου E΄.

Στην τρίτη ενότητα ανήκουν επιτύμβια μνημεία ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων που προέρχονται από την πόλη της Δράμας και ολόκληρο τον νομό.

O επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει την ποικιλία των ταφικών μνημείων από τον 4ο π.X. μέχρι και τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους. Oι ρωμαϊκές σαρκοφάγοι, οι επιτύμβιες κιβωτιόσχημες στήλες, τα Imαgo Clipeαtα με τα πορτρέτα των νεκρών, τις ανάγλυφες παραστάσεις φέρουν επιγραφές ελληνικές και λατινικές. Στο κέντρο του αίθριου βρίσκεται ένα ακέφαλο άγαλμα ιματιοφόρου ρωμαϊκών χρόνων από την περιοχή Mικρομηλιάς Ποταμών.

Τα γλυπτά του στεγασμένου αίθριου μαρτυρούν τον συνδυασμό της εξαίρετης τοπικής τέχνης με τις επιδράσεις των μεγάλων αστικών κέντρων.

Το αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας λειτουργεί καθημερινά, 8.30 π.μ. - 15.00 μ.μ. εκτός Δευτέρας, είναι ένα μικρό, διαχρονικό μουσείο που συγκεντρώνει πολλούς επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Πηγή Καθημερινή